ਅੱਜ ਐਵੇਂ ਬੈਠੇ ਬੈਠੇ ਖਿਆਲ ਆਇਆ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਅਤੇ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵੈਲਿੰਗਟਨ ਦੀਆਂ ਸਾਹਿਤ ਦੀਆਂ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਆਪਸੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵੈਲਿੰਗਟਨ ਦੀ ਐਮ. ਏ. ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਪੇਪਰ ਵੇਖੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਅਸਾਈਨਮੈਂਟ ਬਹੁਤੀਆਂ ਲਿਖਤੀ ਰੂਪ ਦੇ ਵਿੱਚ ਖੋਜ-ਪੱਤਰ ਅਤੇ ਨਿਬੰਧ ਆਦਿਕ ਸਨ ਤੇ ਸੱਠ ਫੀਸਦੀ ਨੰਬਰਾਂ ਤੱਕ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਸੀ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਇਮਤਿਹਾਨ ਜਿਹੜਾ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਦਾ, ਉਸ ਦਾ ਤੀਹ ਤੋਂ ਚਾਲੀ ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਵਜ਼ਨ ਸੀ।
ਇਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਐਮ. ਏ. ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਪਰਚਿਆਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਜ਼ੋਰ ਆਖਰੀ ਇਮਤਿਹਾਨ ਜਿਹੜਾ ਤਿੰਨ ਘੰਟਿਆਂ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਉਤੇ ਹੀ ਹੈ। ਖੋਜ-ਪੱਤਰ ਨਿਬੰਧ ਆਦਿ ਵਾਸਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਦਰਾਂ ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੱਕ ਹੀ ਨੰਬਰਾਂ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਹੀ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਹਾਲੇ ਵੀ ਉੱਚੇਰੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਖੋਜ ਦਾ ਕੰਮ ਨਾ ਮਾਤਰ ਹੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇ ਜਾਂ ਬੋਲੀ ਬਾਰੇ ਜਿੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੋਜਾਤਮਕ ਕੰਮ ਹੋਵੇਗਾ ਉਸ ਦਾ ਉਨਾ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਆਰ ਵਧੇਗਾ।